Co to jest migrena?
Migrena to przewlekła choroba neurologiczna, której głównym objawem są nawrotowe, silne bóle głowy, często jednostronne i pulsujące.
Towarzyszą im objawy ze strony układu nerwowego, takie jak nadwrażliwość na światło, dźwięk, zapachy, a także nudności i wymioty.
Ataki migreny mogą trwać od 4 do 72 godzin i znacznie obniżać jakość życia.
Wyróżnia się m.in.:
-
migrenę bez aury (najczęstsza forma),
-
migrenę z aurą – z objawami neurologicznymi poprzedzającymi ból głowy (np. zaburzenia widzenia, drętwienie kończyn),
-
migrenę przewlekłą – napady występujące ≥15 dni w miesiącu przez ponad 3 miesiące.
Przyczyny
Migrena ma złożone podłoże neurobiologiczne i genetyczne. Dochodzi do przejściowych zaburzeń przepływu krwi w mózgu i nadwrażliwości układu nerwowego.
Czynniki wywołujące napady (tzw. wyzwalacze):
-
stres, przemęczenie, brak snu,
-
głód, nieregularne posiłki,
-
niektóre pokarmy – czekolada, czerwone wino, sery dojrzewające, kofeina,
-
zmiany hormonalne (miesiączka, owulacja, menopauza),
-
gwałtowne zmiany pogody, ciśnienia lub światła,
-
bodźce sensoryczne – hałas, migające światła, intensywne zapachy,
-
nadużywanie leków przeciwbólowych.
Objawy
Typowy napad migreny przebiega w kilku fazach:
1. Faza zwiastunowa (prodromalna)
-
zmiany nastroju, drażliwość, zmęczenie,
-
nadwrażliwość na światło i hałas,
-
senność lub pobudzenie.
2. Aura (u części chorych)
-
zaburzenia widzenia – błyski, zygzaki, mroczki, częściowa utrata pola widzenia,
-
drętwienie twarzy, języka lub dłoni,
-
zaburzenia mowy lub równowagi.
3. Faza bólu głowy
-
silny, pulsujący ból, często jednostronny,
-
nudności, wymioty, światłowstręt, fonofobia,
-
nasilenie bólu przy wysiłku lub schylaniu się.
4. Faza ustępowania i rekonwalescencji
-
zmęczenie, apatia, obniżony nastrój, trudności z koncentracją.
Diagnostyka
Rozpoznanie migreny opiera się na dokładnym wywiadzie i charakterystyce napadów.
Dodatkowe badania wykonuje się, by wykluczyć inne przyczyny bólu głowy:
-
rezonans magnetyczny (MRI) lub tomografia komputerowa (CT) – przy nietypowych objawach,
-
EEG – gdy występują objawy podobne do padaczki,
-
badania hormonalne, okulistyczne, kardiologiczne – w zależności od przebiegu choroby.
Leczenie
Leczenie migreny obejmuje terapię napadów oraz profilaktykę.
1. Leczenie napadów:
-
leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – ibuprofen, naproksen, aspiryna (najlepiej przyjąć na początku bólu),
-
tryptany – specyficzne leki przeciwmigrenowe (np. sumatryptan, zolmitryptan),
-
leki przeciwwymiotne – metoklopramid, domperidon,
-
odpoczynek w ciemnym, cichym pomieszczeniu, chłodny okład na czoło.
2. Leczenie profilaktyczne:
Stosowane u osób z częstymi lub ciężkimi napadami.
-
beta-blokery (propranolol, metoprolol),
-
leki przeciwpadaczkowe (topiramat, kwas walproinowy),
-
antagoniści kanału wapniowego,
-
antydepresanty (amitryptylina),
-
nowoczesne leki biologiczne (przeciwciała monoklonalne przeciw CGRP).
Domowe sposoby i profilaktyka
-
prowadzenie dzienniczka migrenowego (identyfikacja wyzwalaczy),
-
regularne posiłki i sen,
-
nawodnienie i ograniczenie kofeiny,
-
techniki relaksacyjne – joga, oddech, medytacja,
-
umiarkowana aktywność fizyczna,
-
unikanie silnych bodźców (światło, hałas, zapachy).
Kiedy zgłosić się do lekarza?
-
przy nasileniu częstotliwości lub siły napadów,
-
jeśli ból głowy pojawił się po raz pierwszy po 50. roku życia,
-
gdy towarzyszą mu objawy neurologiczne (osłabienie, zaburzenia mowy, utrata przytomności),
-
jeśli występuje migrena z aurą dłuższą niż 60 minut.
Podsumowanie
Migrena to złożone schorzenie neurologiczne, które wymaga indywidualnego podejścia.
Właściwa diagnostyka, leczenie farmakologiczne i profilaktyka pozwalają skutecznie zmniejszyć częstość i nasilenie napadów, poprawiając komfort życia chorego.
